Tulang Tanaga - Tula ng panahon ng hapon

Tanaga na Tula ng mga Filipino

Ang TANAGA ay isang uri ng tula na may apat na taludtod, binubuo ng pitong pantig sa bawat taludtod at naglalaman ng isang diwa ng makata

Magsikhay ng mabuti...

Mga Halimbawa:

KULIGLIG

Siya nga si kuliglig

Lumikha ng himig

Sa pagsapit ng dilim

Musika ng paligid

KURAKOT

Inumit na salapi

Walang makapagsabi

Kahit na piping saksi

Naitago na kasi.

MATAAS PA

Itong dumapong langaw

Sa tuktok ng kalabaw

Ay tiyak masisilaw,

Sa sikat na tinanaw.

SIPAG

Magsikhay ng mabuti

Sa araw man o gabi

Hindi mamumulubi

Magbubuhay na hari.

SLOW

Hindi ko rin malaman,

Hindi maunawaan

Mapurol kong isipan,

Isalang sa hasaan.

TUNAY NA YAMAN

Ako ay Filipino

Kulay tanso ng mundo

Ngunit tunay kong ginto

Nasa aking sentido.

PIPI

Puso ko’y sumisigaw

May bulong na mababaw,

Hindi naman lumitaw

Tinig ko’t alingawngaw!

FILIPINO

Tagalog ang wika ko

Hindi sikat sa mundo

Ngunit lantay at wasto

At dakilang totoo.

IKAW LANG

Dasal ko sa Bathala

Sana’y makapiling ka

Sa luha ko at dusa

Ikaw ang aking sigla.

PASLIT

Maraming mga bagay,

Na sadyang lumalatay,

Isip ko’y walang malay,

Sa hiwaga ng buhay?

TANAGA

Ang tanaga na tula

Ay sining at kultura

Tatak ng ating bansa

Hanggang wakas ng lupa.

Mga tula sa panahon ng hapon

Tulang Tanaga
Halimbawa ng mga Tulang May Pitong Pantig at apat na taludtod 

1
WALANG MALAY
Ang ulan ay pag-asa,
Sa mga magsasaka
At sikmura ng bansa,
Bakit tingi’y pinsala?

2
TUNAY NA SAKIT
Minumura ng ilan,
At nilalapastangan,
Habagat ba’ng dahilan
Baha sa kapatagan?

3
INOSENTE
Nagtampong kalikasan
Sa kurakot ng bayan
Ang walang kasalanan
Ang pinaghigantihan.

4
ULING
Putul-putol na ugat,
Sa dibdib nitong gubat,
Ay nakikipag-usap,
Sa nag-iwi ng tabak!

5
NILILIYAG
Ang kanyang tinging titig,
Sa sintang iniibig,
Ay luksong malalagkit,
May alab din ng init.

---haiku in tagalog 2012

Mangyaring Uminom ng Li Bai (701-762) (Tula mula sa China)

Mangyaring Uminom ng Li Bai (701-762) 

 Tula mula sa China

Huwag mong hindi makita ginoo, mula sa langit,

Ang tubig ng Hwang Siya ay sa pamamagitan ng?

Thunders ito at dumadaloy sa dagat,

At magpakailanman ay hindi maaaring makuha.

Para sa iyong buhok, ginoo, huwag mo nararamdaman,

Tulad ng kung ano ang mirror ay magpapakita?

Fine bilang sutla bilang umaga ay maaaring magbunyag,

Ngunit sa gabi, puting bilang snow.

Kapag ang sariling buhay ay nakasakay sa isang tuktok,

Walang revelry mukhang labis.

Huwag hayaan ang iyong oras pumasa,

Nakaharap ang buwan sa isang walang laman na salamin.

Sa mundong ito mangyayari kong maging,

Langit ay makakahanap ng isang layunin para sa akin.

Ang kapalaran ay mabuti lamang para sa paggastos,

Mahalaga sa mas mababa, ito ay bumabalik.

Patayan mga baka, gumawa Maligayang at kumain,

Lahat kami ay dapat uminom ng tatlong daan tasa ng alak.

Master Cen, mahal Dan-Qiu, gaano man,

Uminom ng iyong alak, hindi titigil sa ngayon.

Para sa iyo, Sirs, isang kanta ko makikita awitin,

Ninyo bang ipahiram sa akin ang iyong mga tainga upang ang lyrics:

Karangyaan sa musika at pagkain ay hindi mabibilang,

Umaasa ako na hindi ako lasing nang tuluyan at hindi na tunog.

Banal at sages ay malungkot kalalakihan bilang ng gulang,

Mag-iwan naka-bold ang kanilang mga pangalan lamang ng alak drinkers.

Kapag sabay-sabay sumptuously dined Prince Chen,

Reveling ay ang tanging bagay sa partidong alam.

Ang pagbabakante gallons ng mahalagang mga alak,

Worth nitong timbang sa ginto.

Bilang host ko bale hindi kailanman ang gastos,

Bumili lamang ito at ni uminom na walang pagsisisi ipaalam.

Mahalagang balabal, kahanga-hangang kabayo,

Halika aking pahina, huwag i-pause.

Ibenta ang mga ito para sa aking mga dahilan,

Lunas ng aming walang hanggang pagkawala Hayaan.

Pag-Ibig sa Tinubuang Lupa ni Andres Bonifacio

Pag-Ibig sa Tinubuang Lupa ni Andres Bonifacio

 Ang Pag-ibig sa Tinubuang Lupa ay isang tula na sinulat ni Andres Bonifacio na kanyang ginamit para himukin ang mga Pilipinong maging makabayan. Si Bonifacio ay mas magaling na madirigma kaysa sa isang manunulat ngunit pinatunayan niya na kaya niyang gumawa ng isang tula para sa kanyang minamahal na bayan.

Pag-ibig sa Tinubuang Lupa
ni Andres Bonifacio

Aling pag-ibig pa ang hihigit kaya
sa pagka-dalisay at pagka-dakila
gaya ng pag-ibig sa tinubuang lupa?
Alin pag-ibig pa? Wala na nga, wala.

Ulit-ulitin mang basahin ng isip
at isa-isahing talastasing pilit
ang salita’t buhay na limbag at titik
ng isang katauhan ito’y namamasid.

Banal na pag-ibig pag ikaw ang nukal
sa tapat na puso ng sino’t alinman,
imbit taong gubat, maralita’t mangmang
nagiging dakila at iginagalang.

Pagpuring lubos ang nagiging hangad
sa bayan ng taong may dangal na ingat,
umawit, tumula, kumatha’t sumulat,
kalakhan din nila’y isinisiwalat.

Walang mahalagang hindi inihandog
ng pusong mahal sa Bayang nagkupkop,
dugo, yaman, dunong, tiisa’t pagod,
buhay ma’y abuting magkalagot-lagot.

Bakit? Ano itong sakdal nang laki
na hinahandugan ng buong pag kasi
na sa lalong mahal kapangyayari
at ginugugulan ng buhay na iwi.

Ay! Ito’y ang Inang Bayang tinubuan,
siya’y ina’t tangi na kinamulatan
ng kawili-wiling liwanag ng araw
na nagbibigay init sa lunong katawan.

Sa kanya’y utang ang unang pagtanggol
ng simoy ng hanging nagbigay lunas,
sa inis na puso na sisinghap-singhap,
sa balong malalim ng siphayo’t hirap.

Kalakip din nito’y pag-ibig sa Bayan
ang lahat ng lalong sa gunita’y mahal
mula sa masaya’t gasong kasanggulan.
hanggang sa katawan ay mapasa-libingan.

Ang na nga kapanahon ng aliw,
ang inaasahang araw na darating
ng pagka-timawa ng mga alipin,
liban pa ba sa bayan tatanghalin?

At ang balang kahoy at ang balang sanga
na parang niya’t gubat na kaaya-aya
sukat ang makita’t sasa-ala-ala
ang ina’t ang giliw lampas sa saya.

Tubig niyang malinaw sa anak’y bulog
bukal sa batisang nagkalat sa bundok
malambot na huni ng matuling agos
na nakaa-aliw sa pusong may lungkot.

Sa kaba ng abang mawalay sa Bayan!
gunita ma’y laging sakbibi ng lumbay
walang ala-ala’t inaasam-asam
kundi ang makita’ng lupang tinubuan.

Pati na’ng magdusa’t sampung kamatayan
waring masarap kung dahil sa Bayan
at lalong maghirap, O! himalang bagay,
lalong pag-irog pa ang sa kanya’y alay.

Kung ang bayang ito’y nasa panganib
at siya ay dapat na ipagtangkilik
ang anak, asawa, magulang, kapatid
isang tawag niya’y tatalikdang pilit.

Datapwa kung bayan ng ka-Tagalogan
ay nilalapastangan at niyuyurakan
katwiran, puri niya’t kamahalan
ng sama ng lilong ibang bayan.

Di gaano kaya ang paghinagpis
ng pusong Tagalog sa puring nalait
at aling kaluoban na lalong tahimik
ang di pupukawin sa paghihimagsik?

Saan magbubuhat ang paghihinay
sa paghihiganti’t gumugol ng buhay
kung wala ring ibang kasasadlakan
kundi ang lugami sa ka-alipinan?

Kung ang pagka-baon niya’t pagka-busabos
sa lusak ng daya’t tunay na pag-ayop
supil ng pang-hampas tanikalang gapos
at luha na lamang ang pinaa-agos

Sa kanyang anyo’y sino ang tutunghay
na di-aakayin sa gawang magdamdam
pusong naglilipak sa pagka-sukaban
na hindi gumagalang dugo at buhay.

Mangyari kayang ito’y masulyap
ng mga Tagalog at hindi lumingap
sa naghihingalong Inang nasa yapak
ng kasuklam-suklam na Castilang hamak.

Nasaan ang dangal ng mga Tagalog,
nasaan ang dugong dapat na ibuhos?
bayan ay inaapi, bakit di kumikilos?
at natitilihang ito’y mapanuod.

Hayo na nga kayo, kayong ngang buhay
sa pag-asang lubos na kaginhawahan
at walang tinamo kundi kapaitan,
kaya nga’t ibigin ang naaabang bayan.

Kayong antayan na sa kapapasakit
ng dakilang hangad sa batis ng dibdib
muling pabalungit tunay na pag-ibig
kusang ibulalas sa bayang piniit.

Kayong nalagasan ng bunga’t bulaklak
kahoy niyaring buhay na nilant sukat
ng bala-balakit makapal na hirap
muling manariwa’t sa baya’y lumiyag.

Kayong mga pusong kusang (pugal)
ng dagat at bagsik ng ganid na asal,
ngayon magbangon’t baya’y itanghal
agawin sa kuko ng mga sukaban.

Kayong mga dukhang walang tanging (lasap)
kundi ang mabuhay sa dalita’t hirap,
ampunin ang bayan kung nasa ay lunas
sapagkat ang ginhawa niya ay sa lahat.

Ipaghandog-handog ang buong pag-ibig
hanggang sa mga dugo’y ubusang itigis
kung sa pagtatanggol, buhay ay (mailit)
ito’y kapalaran at tunay na langit.

Pag-ibig sa Tinubuang Lupa - Andress Bonifacio

Pag-ibig sa Tinubuang Lupa

ni Andres Bonifacio

 Aling pag-ibig pa ang hihigit kaya

sa pagka-dalisay at pagka-dakila

gaya ng pag-ibig sa tinubuang lupa?

Alin pag-ibig pa? Wala na nga, wala.

Ulit-ulitin mang basahin ng isip

at isa-isahing talastasing pilit

ang salita’t buhay na limbag at titik

ng isang katauhan ito’y namamasid.

Banal na pag-ibig pag ikaw ang nukal

sa tapat na puso ng sino’t alinman,

imbit taong gubat, maralita’t mangmang

nagiging dakila at iginagalang.

Pagpuring lubos ang nagiging hangad

sa bayan ng taong may dangal na ingat,

umawit, tumula, kumatha’t sumulat,

kalakhan din nila’y isinisiwalat.

Walang mahalagang hindi inihandog

ng pusong mahal sa Bayang nagkupkop,

dugo, yaman, dunong, tiisa’t pagod,

buhay ma’y abuting magkalagot-lagot.

Bakit? Ano itong sakdal nang laki

na hinahandugan ng buong pag kasi

na sa lalong mahal kapangyayari

at ginugugulan ng buhay na iwi.

Ay! Ito’y ang Inang Bayang tinubuan,

siya’y ina’t tangi na kinamulatan

ng kawili-wiling liwanag ng araw

na nagbibigay init sa lunong katawan.

Sa kanya’y utang ang unang pagtanggol

ng simoy ng hanging nagbigay lunas,

sa inis na puso na sisinghap-singhap,

sa balong malalim ng siphayo’t hirap.

Kalakip din nito’y pag-ibig sa Bayan

ang lahat ng lalong sa gunita’y mahal

mula sa masaya’t gasong kasanggulan.

hanggang sa katawan ay mapasa-libingan.

Ang na nga kapanahon ng aliw,

ang inaasahang araw na darating

ng pagka-timawa ng mga alipin,

liban pa ba sa bayan tatanghalin?

At ang balang kahoy at ang balang sanga

na parang niya’t gubat na kaaya-aya

sukat ang makita’t sasa-ala-ala

ang ina’t ang giliw lampas sa saya.

Tubig niyang malinaw sa anak’y bulog

bukal sa batisang nagkalat sa bundok

malambot na huni ng matuling agos

na nakaa-aliw sa pusong may lungkot.

Sa kaba ng abang mawalay sa Bayan!

gunita ma’y laging sakbibi ng lumbay

walang ala-ala’t inaasam-asam

kundi ang makita’ng lupang tinubuan.

Pati na’ng magdusa’t sampung kamatayan

waring masarap kung dahil sa Bayan

at lalong maghirap, O! himalang bagay,

lalong pag-irog pa ang sa kanya’y alay.

Kung ang bayang ito’y nasa panganib

at siya ay dapat na ipagtangkilik

ang anak, asawa, magulang, kapatid

isang tawag niya’y tatalikdang pilit.

Datapwa kung bayan ng ka-Tagalogan

ay nilalapastangan at niyuyurakan

katwiran, puri niya’t kamahalan

ng sama ng lilong ibang bayan.

Di gaano kaya ang paghinagpis

ng pusong Tagalog sa puring nalait

at aling kaluoban na lalong tahimik

ang di pupukawin sa paghihimagsik?

Saan magbubuhat ang paghihinay

sa paghihiganti’t gumugol ng buhay

kung wala ring ibang kasasadlakan

kundi ang lugami sa ka-alipinan?

Kung ang pagka-baon niya’t pagka-busabos

sa lusak ng daya’t tunay na pag-ayop

supil ng pang-hampas tanikalang gapos

at luha na lamang ang pinaa-agos

Sa kanyang anyo’y sino ang tutunghay

na di-aakayin sa gawang magdamdam

pusong naglilipak sa pagka-sukaban

na hindi gumagalang dugo at buhay.

Mangyari kayang ito’y masulyap

ng mga Tagalog at hindi lumingap

sa naghihingalong Inang nasa yapak

ng kasuklam-suklam na Castilang hamak.

Nasaan ang dangal ng mga Tagalog,

nasaan ang dugong dapat na ibuhos?

bayan ay inaapi, bakit di kumikilos?

at natitilihang ito’y mapanuod.

Hayo na nga kayo, kayong ngang buhay

sa pag-asang lubos na kaginhawahan

at walang tinamo kundi kapaitan,

kaya nga’t ibigin ang naaabang bayan.

Kayong antayan na sa kapapasakit

ng dakilang hangad sa batis ng dibdib

muling pabalungit tunay na pag-ibig

kusang ibulalas sa bayang piniit.

Kayong nalagasan ng bunga’t bulaklak

kahoy niyaring buhay na nilant sukat

ng bala-balakit makapal na hirap

muling manariwa’t sa baya’y lumiyag.

Kayong mga pusong kusang (pugal)

ng dagat at bagsik ng ganid na asal,

ngayon magbangon’t baya’y itanghal

agawin sa kuko ng mga sukaban.

Kayong mga dukhang walang tanging (lasap)

kundi ang mabuhay sa dalita’t hirap,

ampunin ang bayan kung nasa ay lunas

sapagkat ang ginhawa niya ay sa lahat.

Ipaghandog-handog ang buong pag-ibig

hanggang sa mga dugo’y ubusang itigis

kung sa pagtatanggol, buhay ay (mailit)

ito’y kapalaran at tunay na langit.

Sa Tabi ng Dagat ni Ildefonso Santos

Sa Tabi ng Dagat

ni Ildefonso Santos

Manaog ka, Irog at kata’y lalakad

Maglulunoy katang

Payapang-payapa sa tabi ng dagat;

Di na kailangang

Sapinan pa ang paang binalat-sibuyas,

Ang daliring garing

Sa sakong na wari’y kinuyom na rosas!

Manunulay kata

Habang maaga pa, sa isang pilapil

Na nalalatagan

Ng damong may luha ng mga butuin;

Patiyad na tayo

Ay maghahabulang simbilis ng hangin,

Ngunit walang ingay,

Hanggang sumapit sa tiping buhangin.

Pagdating sa tubig,

Mapapaurong kang parang nangingimi,

Gaganyakin kata

Sa nangaroong mga lamang-kati;

Doon ay may tahong

Talaba’t halaang kabigha-bighani,

Hindi kaya natin

Mapuno ang buslo bago tumanghali?

Pagdarapit-hapon

Kata’y magbabalik sa pinanggalingan,

Ugatan ang paa

At sunog ang balat sa sikat ng araw…

Talagang ganoon;

Sa dagat man, Irog, ng kaligayahan,

Lahat, pati puso

Ay naaagnas ding marahang-marahan.

Panambitan (Tula/Bikol) Ni Myrna Prado

Panambitan (Tula/Bikol)

Ni Myrna Prado

Salin ni Ma. Lilia F. Realubit ng "PANAMBITAN" ni Myrna Prado

Sa pagsulat ng tula, dapat ay piling-pili ang mga salitang gagamitin. Sa pamamagitan ng mga salitang pinili dapat mapalutang ang matingkad na diwang nais ipahayag ng makata. Napakahalagang sangkap ng tula ang kagandahan at kariktan. Kinakailangan din na ang mga larawang diwa ay pumukaw ng imahinasyon ng mambabasa.

Sa paggamit ng simbolismo at tayutay ay may mga impresyon at kakintalan na maiiwan ang tula sa isipan ng mambabasa. Ang imahismo ay isang teoryang pampanitikan na nagsasaad ng mga imahe na nagpapahayag ng kahulugan.

Sa tulang Panambitan, isang tulang Bicol na isinulat ni Myra Prado na isinalin sa Filipino ni Lilia Realubit ay ito ang kalalabasan ng paglalapat ng teoryang imahismo sa bawat saknong ng tula.

Panambitan (Tula/Bikol)

Bakit kaya dito sa mundong ibabaw

Marami sa tao'y sa salapi silaw?

Kaya kung isa kang kapus-kapalaran,

Wala kang pag-asang makyat sa lipunan.

Mga mahihirap lalong nasasadlak,

Mga mayayaman lalong umuunlad,

Maykapangyarihan, hindi sumusulyap,

Mga utang-na-loob mula sa mahihirap.

Kung may mga taong sadyang nadarapa,

Sa halip na tulungan, tinutulak pa nga;

Buong lakas silang dinudusta-dusta

Upang itong hapdi'y lalong managana.

Nasaan, Diyos Ko, ang sinasabi Mo

Tao'y pantay-pantay sa balat ng mundo?

Kaming mga api ngayo'y naririto

Dinggin Mo, Poon ko, panambitang ito.

Babang Luksa ni Diosdado Macapagal

Babang Luksa

ni Diosdado Macapagal

Salin ni Olivia P. Dantes ng "PABANUA” ni DIOSDADO MACAPAGAL

Isang taon ngayon ng iyong pagpanaw

Tila kahapon lang nang ika’y lumisan;

Subalit sa akin ang tanging naiwan,

Mga alaalang di – malilimutan.

Kung ako’y nasa pook na limit dalawin

Naaalala ko ang ating paggiliw;

Tuwa’y dumadalaw sa aking paningin

Kung nagunita kong tayo’y magkapiling.

Kung minsan sadya kong dalawin ang bahay

Na kung saan unang tayo’y nag-ibigan ;

Sa bakura’t bahay , sa lahat ng lugar ,

Itong kaluluwa’y hinahanap ikaw.

Sa matandang bahay napuno ng saya

Sa araw na iyo’y pinagsaluhan ta;

Ang biyayang saglit , kung nababalik pa

Ang ipapalit ko’y ang aking hininga.

Bakit ba, mahal ko, kay- agang lumisan

At iniwan akong sawing – kapalaran

Hindi mo ba talos , kab'yak ka ng buhay

At sa pagyaon mo’y para ring namatay ?

Marahil tinubos ka ni bathala

Upang sa isipa’y hindi ka tumanda ;

At ang larawan mo sa puso ko’t diwa

Ay manatiling maganda at bata.

Sa paraang ito kung nagkaedad na

Ang puting buok ko’y di mo makikita

At ang larawan kong tandang tanda mo pa

Yaong kabataan taglay na tuwina

At dahil nga rito, ang pagmamahalan

Ay hanggang matapos ang kabataan,

Itong alaala ay lalaging buhay,

Lalaging sariwa sa kawalang-hanggan.

Kaya, aking , mahal , sa iyong pagpanaw

Tayo’y nagtagumpay sa dupok ng buhay,

Ang ating pagsintang masidhi’t marangal

Hindi mamamatay, walang katapusan

Ang kaugalian ng ninuno natin

Isang taon akong nagluluksa mandin;

Ngunit ang puso ko’y sadyang maninimdim;

Hanggang kalangitan tayo’y magkapiling.