Katangian, Klima, Hanapbuhay, Produkto, Pagdiriwang sa Mindoro

Katangian, Klima, Hanapbuhay, Produkto, Pagdiriwang sa Mindoro

1. Kabuuang katangian ng Mindoro

Mina de Oro
Ang Mindoro ay isang isla ng Pilipinas na matatagpuan sa timog katagagalugan ng Luzon na binubuo ng dalawang lalawigan, ang kanlurang Mindoro at silangang Mindoro. Mindoreño ang tawag sa mga tao rito. Ang Mindoro ay tirahan din ng mga katutubong mangyan na binubuo ng walong pangkat, Alangan, Bangon, Tau-buhid, Buhid, Hanunoo, Iraya, Ratagnon at Tadyawan.

Ang mga bayan na bumubuo sa probinsya ng Mindoro ay ang mga sumusunod:

Occidental                                 Oriental

Abra de Ilog                             Calapan City
Calintaan                                  Baco
Looc                                          Bansud
Lubang                                      Bongabong
Magsaysay                                Bulalacao
Mamburao                                Gloria
Paluan                                       Mansalay
Rizal                                          Naujan
Sablayan                                   Pinamalayan
San Jose                                    Pola
Santa Cruz                                Puerto Galera
                                                   Roxas
                                                   San Teodoro
                                                   Socorro
                                                   Victoria

Ang Mindoro ay isang isla.  makikita sa mapa na napapalibutan ito ng tubig. Dahil dito, ang mga pamayanang malapit sa tubig ay umaasa nang malaki sa pangingisda, karaniwang galing sa dagat, at meron din sa mga palaisdaan.  At may malawak na kabundukan at kapatagan, malaking bahagi ng kabundukan ay tinataniman ng mga punongkahoy na namumunga lalo na sa bahagi ng Oriental, sa bahagi naman ng Occidental ang malaking bahagi ng kapatagan ay ginagamit sa pagtatanim ng palay, at pag-aalaga ng mga hayop, tulad ng baka at kambing, at ang ibang bahagi ay ginagamit na asinan, sa katunayan malaking bahagi ng asin sa Pilipinas ay nanggagaling sa Mindoro.

May mga yamang mineral din na matatagpuan, kagaya ng ginto, carbon at nikel, ayon sa ulat ng inquirer ang Intex mining ay may proyekto sa Mindoro na nagkakahalaga ng 2.8 bilyong dolyar.

Sa Mindoro din matatagpuan ang Mount Baco-Iglit National Park na tirahan ng ipinagmamalaking Tamaraw, na sa probinsya lang matatagpuan.  Sa bayan ng Sablayan din matatagpuan ang pangalawa sa pinakamalaking bahura (coral reef) sa buong mundo, ang Apo reef.  Ang magagandang mga puting buhangin ng Puerto Galera, Pandan island, Grace island at ang parang pulbos na buhangin ng Inasakan sa isla ng Iling na higit na pino kesa buhangin ng boracay.


2. Katangian ng bawat bayan sa Mindoro

Nasa iisang isla ang dalawang lalawigan; subalit marami pang maliliit na isla na nakapalibot sa buong probinsya ng Mindoro.

Ang bayan ng Mamburao at Sablayan ay kilala sa paghuhuli ng malalaking tuna.  At sa ibang bayan naman kilala sa panghuhuli ng iba’t-ibang klase ng isda.

Ang Puerto Galera ay kilala bilang isa sa tourist destination sa buong Mindoro dahil sa ganda ng mga baybaying dagat nito.

Calapan ang nagiisang siyudad sa Mindoro, naririto ang pinakamalaking daungang pandagat ng Oriental Mindoro, ang Roxas ay mayroon ding daungang pandagat patungo naman sa Caticlan ang daungan ng mga papunta sa kilalang Boracay, at ang bagong gawang pantalan sa Bulalacao.  Sa Occidental ay mayroong dalawang bayan na may daungang pandagat ito ay ang San Jose at Abra de Ilog.

Karamihan ng ibang bayan sa Oriental ay producer ng mga prutas tulad ng suha, dalandan, rambutan, langka, marang, kalamansi at iba pang mga uri ng halamang namumunga,  na dinadala sa iba’t ibang panig ng Pilipinas.

Ang Magsaysay naman ang may pinakamaraming asinan sa buong Occidental.  Samantalang sa Naujan naman matatagpuan ang pinakamalaking lawa sa Mindoro.

At ang Sablayan maliban sa kilalang tourist destination sa Occidental dahil sa pinagmamalaking apo reef ay isa din sa malaking nag-aani ng palay, mais, sibuyas, bawang at iba pang aning pansakahan kasama din ng San Jose, Calintaan at Rizal.

Ang Intex Mining naman ay responsableng nagmimina ng Nikel sa brgy Villa Cerveza ng Victoria


3. Topograpiya at klima sa Mindoro

Nangingibabaw ang kabundukan sa kanlurang bahagi nito at sa silangan naman ay mga lambak at kapatagan.  Ang buong isla ay napapaikutan ng dagat, nagsisilbing natural na hangganan ng dalawang probinsya ang bundok ng Halcon, ang pang-apat na pinakamataas na bundok sa Pilipinas.

Mainit ang klima sa malaking bahagi ng Mindoro, lalo na sa mga mabababang lugar nito, isa sa katangian na kailangan sa pag-aasin.   Mula mayo hanggang desyembre ay nakararanas dito ng mga pag-ulan, subalit mas mahaba pa rin ang panahon na walang ulan.   Bulubundukin ang malaking bahagi na nakakasakop sa Mindoro, may mga ilang lawa sa iba’t ibang bayan, ilan dito ang Naujan Lake at libao lake ng Sablayan.


4. Hanapbuhay at produkto sa Mindoro

Pagsasaka:  niyog, palay, mais, gulay, bawang, sibuyas, tabako, pakwan, taniman ng iba't ibang uri ng prutas gaya ng calamansi, rambutan, lansones at iba, ganon din ang pag-aalaga ng hayop
Pangingisda: Lamang tubig mula sa dagat at lawa, ganon di sa palaisdaan.
Pag-aasin
Paggawa: pawid, pamaypay, basket, banig, bag at mga palamuti mula sa shell at beads.
Pagmimina:  marmol, ginto, bakal, nikel
Sustainable na Pagtotroso
Cottage industries
Tourism


5. Mga pagdiriwang sa Mindoro

Arawatan Festival -
Tuna Festival - March 18-21; Mamburao
Dugoy Festival - January 18; Sablayan
Indak Pandurucan  (San Jose) Huling linggo ng abril
Calapan City
Kalap Festival  - every 21 March
Sto. Niño de Calapan Festival - January 1. It is a month-long celebration
Harvest Festival
Sinkaw Festival  “sining kalabaw" or carabao arts
Mardigras are held on many different occasions (fiesta, summer, Foundation Day, Halloween)
Pandanggitab Festival
MaHalTa Festival -
Bansudani Festival, January 17-19; Bansud, Mindoro Oriental
Feast of the Divine Savior, January 17 –19; Bansud, Mindoro Oriental
Feast of the Sacred Heart, February 14-15; Bansud, Mindoro Oriental
Banana Festival, March 18-19; Baco, Mindoro Oriental
Sulyog Festival, March 19; Bongabong, Oriental Mindoro
Bahag-hari Festival, April 24; Pinamalayan, Oriental Mindoro
The Sabutan Festival and Mini- Trade Fair, April 25-29; Mabitac, Oriental Mindoro
Lechon Festival and Gabi ng Pakulo, June 24; Pola, Oriental Mindoro
Feast of St. John The Baptist / Lechon Festival, June 24; Pola, Oriental Mindoro
Biniray Festival, June 29; Bulalacao, Oriental Mindoro
Pakapya-agtike Festival, July 25-27; Socorro, Oriental Mindoro
Sayaw Lahi Festival, September 10; Naujan, Oriental Mindoro
Kapakyanan Festival, October 14-15; Victoria, Oriental Mindoro
Pamugu-an Festival, 3rd week of October; Mansalay, Oriental Mindoro
Sanduguan Festival, Calapan City, Oriental Mindoro
Feast of Santa Catalina, November 26; Mansalay. Oriental Mindoro
Feast of the Immaculate Conception, December 8; Puerto Galera, Oriental Mindoro
San Teodoro Founding Day and Immaculate Conception Feast, December 8; San Teodoro
Coco Festival, December 8; San Teodoro, Oriental Mindoro


6. Magagandang tanawin sa Mindoro

Apo Reef National Marine Park - Sablayan
Mt. Iglit – Baco National Park Sablayan
Pandan Grande island – Sablayan
Mindoro Pines – Sablayan
Libao Lake – Sablayan
Malatung-tong falls – Sablayan
Presing Park (Parola) Historic Watchtower – Sablayan
Karung-Kaban Cave (agsuli) – Sablayan
Lumang Simbahan - Sablayan
Siburan Rain Forest – Sablayan
Sablayan Penal Farm - Sablayan
Cabacunga Falls – Sablayan

Mt. Halcon

Sabang Beach - Puerto Galera
Pebble Beach – Puerto Galera
Aninuan Beach  - Puerto Galera
Aninuan Falls – Puerto Galera
Mt. Malasimbo – Puerto Galera
Tamaraw falls – Puerto Galera
Tamaraw Beach – Puerto Galera
Tukuran Hanging Bridge – Puerto Galera
Marble Quary – Puerto Galera
Muelle Cross – Puerto Galera
Baluarte Watch Tower – Puerto Galera
Ponderosa Golf Club – Puerto Galera
Punta Guarda Beach – Puerto Galera
Boquete Island – Sabang, Puerto Galera

Alibatan Island – Baco
Buyayao Island - Baco

Buktot White Beach  – Mansalay

Pelipa Lodge & Hotel Resort - Bulalacao

Naujan Lake National Park – Naujan
300 Steps - Brgy. San Jose
Benilda Resort - Brgy. Bancuro
Big Rock Falls - Bgry. Montelago
Buhay na Tubig Beach - Brgy. Makapili
Buloc-buloc Cove - Brgy. Montemayor
Curva Landmark - Brgy. Curva
Hererra White Beach - Brgy. Hererra
Karacha Falls
Montelago Hot Spring - Brgy. Montelago
Montelago Islets - Brgy. Montelago
San Nicholas de Tolentino Church - Poblacion 2
Simbahang Bato - Brgy. Bancuro
Sta Cruz Beach Resorts - Brgy. Santa Cruz
Paitan falls - Brgy. Paitan

Kalong River – Abra de Ilog
Bisay Falls – Abra de Ilog

Onoda Cave – Lubang island
Onoda Trail – Lubang island

Calawagan falls and river - Paluan

Calaungan Lake – Calapan
Calapan City Zoological and Recreational Park - Calapan
Verde Islands - Calapan
Baco-Chico Islets - Calapan
Aganhao Islet - Calapan
Silonay Islet - Calapan
Harka Piloto Marine Sanctuary - Calapan
Bulusan Mountain Trail - Calapan
Baruyan River - Calapan
Pachoca-Balite Beach - Calapan
Lazareto-Suqui-Parang Beach - Calapan

Marayos Falls – Pinamalayan
Cawa-Cawa Falls – Pinamalayan

Tungkong Kalan Falls – Magsaysay
Magarang Falls – Magsaysay
Purnaga Cave – Magsaysay
Barrera Farm and Resort – Magsaysay

Labros Adventure Camp – Calintaan
Ragara Beach Resort – Calintaan
Mindoro Palm Resort - Calintaan
Makatiklas Falls – Calintaan
Salugsog Falls – Calintaan

Tayamaan Beach – Mamburao
Nueva Villa Farm Resort - Mamburao

Inasakan – San Jose
White Island – San Jose
Manadi Island - San Jose
Grace Island Resort – San Jose
Ambulong Island - San Jose
Aroma Beach – San Jose
Mangarin Watch Tower – San Jose


7. Mga kilalang tao mula sa Mindoro

Noli De Castro - Vice-President of the Philippines, Noted radio and television broadcaster
Maria Rosario Santos / Charo Santos-Concio / Charo Santos
Lito Camo - Singer, Songwriter/Composer
Ejay Falcon - Movie and television actor
Jason Francisco - Movie and television actor, commedian
Kimberly Anastacia Beltran Karlsson -  Filipino-Swedish equestrienne / model / Miss Grand Philippines 2014
Karen Mae Reyes - Second Big Placer of Pinoy Big Brother: Teen Edition
Drian 'Gintong Kamao' Francisco –  professional boxer
Antonio “Nikoy” Lining – Pool player
Carlos Loyzaga – PBA Player
Nelson Asaytono – PBA Player